Gadewch ôl pawennau’n unig

Un o nodau pwysig prosiect Acclimatize 2017 – 2023 oedd pennu faint y mae pob un o’r ffynonellau posibl yn cyfrannu at lygredd carthol ym Mae Dulyn.  Fel rhan o hyn, bu’r tîm yn cynnal astudiaethau i bennu effaith baw cŵn ar ansawdd dŵr ymdrochi.

Yn Iwerddon, caiff dŵr ymdrochi ei fonitro gan yr awdurdodau lleol yn ystod y tymor ymdrochi, rhwng 1 Mehefin a 15 Medi. Caiff ansawdd y dŵr ei ddosbarthu ar sail bacteria carthol dangosol mewn sampl o ddŵr yn ôl y Gyfarwyddeb Dŵr Ymdrochi [1]. Gelwir y bacteria hyn yn E.coli a enterococci perfeddol ac maent i’w gweld ym mherfedd anifeiliaid gwaed cynnes, gan gynnwys pobl. Cânt eu cyflwyno i amgylchedd y dŵr drwy ddeunydd carthol. Gall llygredd carthol ar draethau ddod o nifer o ffynonellau, fel carthffosiaeth a baw anifeiliaid, gan gynnwys cŵn. Mae baw cŵn yn cynnwys llawer o bathogenau peryglus a all achosi bygythiad sylweddol i iechyd y cyhoedd pan na chaiff ei godi gan berchnogion yr anifeiliaid. Mae’r bygythiad hwn yn arbennig o amlwg ar draethau cyhoeddus lle mae pobl yn fwy tebygol o ddod i gyswllt uniongyrchol â baw cŵn drwy nofio a gweithgareddau hamdden eraill.

Aeth tîm Acclimatize ati i amcangyfrif effaith baw cŵn ar ansawdd dŵr ymdrochi ar bedwar traeth yn Nulyn: Traethell Sandymount a Thraethell Merrion yn Nulyn, a thraethau Donabate a Portrane yng ngogledd Swydd Dulyn. Cynhaliodd y tîm arolygon baw cŵn ar bob traeth i amcangyfrif faint o faw cŵn oedd yn cael ei adael ar gyfartaledd bob dydd. Defnyddiwyd GPS i nodi ymhle y cafodd pob achos ei ganfod er mwyn nodi mannau lle’r oedd llawer o faw cŵn.

Gan ddefnyddio offer moleciwlaidd i ddadansoddi ffynhonnell llygru carthol o’r enw olrhain ffynhonnell ficrobaidd (MST), roedd tîm Acclimatize yn gallu adnabod ffynhonnell llygredd carthol o samplau dŵr. Canfu’r tîm farciwr MST cŵn mewn nifer o samplau o ddŵr ymdrochi yn ardal Dulyn [2].

Roedd yr astudiaeth hefyd yn cynnwys amcangyfrif y lefelau o E.coli ac enterococci perfeddol ym maw cŵn Iwerddon drwy gasglu samplau o garthion o noddfeydd cŵn o gwmpas Leinster. Cyfrifodd y tîm fod bron 3 biliwn CFU ar gyfer E.coli a 350 miliwn CFU ar gyfer enterococci perfeddol mewn un achos o faw cŵn. Mae hyn yn awgrymu bod gan un achos o faw ci’r potensial i lygru ardal o ddŵr (0.5m o ddyfnder) tua’r un maint â chwrt tennis.

Rhagor o wybodaeth:

Dublin City Council Beaches and Bathing Water Quality | Dublin City Council

Dún Laoghaire-Rathdown County Council Bathing Water Quality | Dún Laoghaire-Rathdown County Council (dlrcoco.ie)

Fingal County Council Beaches and Bathing Water Quality Information | Fingal County Council

Environmental Protection Agency Beaches.ie – beaches.ie shares the latest information we have on water quality and other information at the moment you search for it.

1. EU, Directive 2006/7/EC of the European Parliament and of the Council of 15 February 2006 concerning the management of bathing water quality and repealing Directive 76/160/EEC. Official Journal of the European Union, 2006. 64: p. 14.
2. Reynolds, L.J., et al., Correlation between antimicrobial resistance and faecal contamination in small urban streams and bathing waters. Sci Total Environ, 2020. 739: p. 140242.